GTST in 2024: jubileumseizoen in gevaar door vastgeroeste schrijvers – verhaallijnen afgekapt

Een weinig spannende zomercliffhanger, abrupt afgebroken verhaallijnen en personages die voortdurend verdwijnen, bepalen het weinig florissante GTST-beeld van 2024. Toch waren er dit jaar ook lichtpuntjes, zoals de verhaallijnen rondom de ziektes van Nola en Laura. Maar daarmee is de langstlopende soap van Nederland niet uit de gevarenzone.

Zomercliffhanger GTST seizoen 34: een gemiste kans

De zomercliffhanger van GTST werd vroeger gezien als hét moment waarop kijkers maandenlang speculeerden en op het puntje van hun stoel zaten. Maar dat viel dit jaar volledig in duigen. De ontvoering van Janine door Willem Roest had weinig opbouw en de spanning was ver te zoeken.

PeterKelder, een gebruiker op het discussieforum van FOK!, waar GTSTCourant de afgelopen maanden aandachtig meelas, vat het probleem scherp samen: ‘Deze hele verhaallijn is een schoolvoorbeeld van slecht schrijfwerk. Het moet een suspense-lijn zijn, maar suspense is in geen velden of wegen te bekennen. Alles wordt verteld via Janine, die onderzoek doet, maar wij als kijkers kennen niemand van de familie Roest. Wat kan ons het schelen dat er niemand aanspraak heeft gemaakt op een erfenis of dat er collectieve angst heerst om Willem?’

Het slotbeeld van de zomercliffhanger sloeg uiteindelijk nergens op. Janine werd door Roest uit een lift gesleept. Dat kon heus wel spannender. Waarom zagen we Janine niet ergens vechten voor haar leven? Dat had ongetwijfeld veel meer indruk gemaakt. Het is te hopen dat de eerste lijntjes voor de zomercliffhanger van seizoen 35 begin 2025 al worden uitgezet. Een goede cliffhanger verdient immers een zorgvuldige en langdurige opbouw.

GTST in 2024: verhaallijnen afgekapt

Dit is slechts een voorbeeld van de problemen waarmee GTST dit jaar te kampen had. Het grootste pijnpunt zijn de afgekapte verhaallijnen en gebeurtenissen die de kijkers niet te zien krijgen. GTST-kenner Jef Willemsen constateerde dat vorig jaar al in zijn analyse voor Televizier: ‘Een seizoen vol afgekapte gatenkaas’.

Er is dit jaar weinig veranderd, vertelt hij in gesprek met GTSTCourant. “De schrijvers hebben nog steeds de neiging belangrijke ontwikkelingen niet in beeld te brengen. De Marwan-Tamara verhaallijn eindigde zonder Marwan of Tamara: Merel werd een busje in getrokken en dat was het. Minstens zo pijnlijk was de dood van Billy de Palma: één telefoontje en een gesloten kist. Het lijkt vooral een kostenbesparende maatregel: buitenopnames zijn duur en het budget voor gastacteurs is ook niet oneindig. Maar daardoor krijg je als kijker wel het gevoel dat je cruciale stukken mist. Misschien moeten de makers realistischer zijn: niets mis met de ambitie om daily drama te maken, maar een dramaserie draaien op een soapbudget is niet geloofwaardig te doen.”

Lees hieronder verder.

Mr.Pomtip is ook ontevreden over de manier waarop Marwans verhaallijn is afgeraffeld. Op FOK! schrijft deze gebruiker: ‘De makers slopen hier de reden om te kijken. Echt, ik wil niet negatief reageren of klagen, maar als zo’n lange en uitgebreide verhaallijn zo kan worden afgedankt, wat heeft het dan voor nut om er als kijker tijd in te steken? (…) Van een soapserie verwacht ik geen meesterlijke verhaallijnen, maar dit is ver beneden het peil van de serie. Alsof ze hun ambitie om er iets van te maken nu echt kwijt zijn. Misschien is het tijd voor nieuwe schrijvers, die nog wel vol goede ideeën zitten.’

In een andere post vult hij aan: ‘Ik vrees dat deze manier van een verhaal vertellen de makers wel bevalt. Het is goedkoop, het is los en als je het beu bent pleur je alles weg. Waar zijn ze toch mee bezig? Goede vraag. Dit nodigt niet echt uit om verder te kijken. (…) Het is een jubileumseizoen. Maak er eens wat van!’

Nieuwe koers GTST: acteurs uit de soap geschreven

Er is meer trouble in paradise. Ook de nieuwe strategie van GTST, waarbij acteurs voor een bepaalde tijd uit de soap verdwijnen, valt niet in de smaak. Personages komen en gaan; het is nauwelijks te volgen wie nu tot de vaste cast behoort. Kees Boot en Babette van Veen verlieten de soap eerder dit jaar, keerden vervolgens terug, en een paar weken later pakt Kees Boot wéér zijn koffers. Komt hij nog terug? Werkelijk niemand die het weet.

Dit jaar kende de soap meer vreemde wendingen. De eindeloze knipperlichtrelatie van Linda en Luuk kwam bij veel kijkers de keel uit. Het Paleis kreeg plots een nieuwe inwoonster, die na één dag weer spoorloos verdween. De dochter van Elisa werd met veel bombarie in Meerdijk geïntroduceerd, maar vertrok enkele weken later zonder veel ophef. Janine begon een onderzoek naar matchfixing in de paardensport, maar stopte hier ineens weer mee. De man van Benthe liet Janine later nog doorlichten, maar verder hebben we al weken niets meer van deze man vernomen. Komt dit nog? Gatenkaas alom!

Spanning in GTST is ver te zoeken

Sowieso ontbreekt het de soap de laatste twee seizoenen aan spannende verhaallijnen. Een bezoeker van GTSTCourant stelt vast: ‘De spannende dreigingen van vroeger zijn vervangen door slappere vragen als ‘Wie heeft de pindakaas opgemaakt?’ of ‘Zal Laura genoeg bladgoud hebben voor haar 346e schilderij?’’

Soapkenner Jef Willemsen ziet het met lede ogen aan. “De meeste verhalen hebben amper nog impact. Bart lichtte Laura voor 75.000 euro op, maar ook hier zijn weer essentiële delen van het verhaal weggelaten. Klopt het wel dat Bart echt geldgebrek had? We hebben hem geen moment gezien met schuldeisers en hij loog voorheen al aan de lopende band. Dat maakt Laura allemaal niet uit: ze gaf hem zelfs een schilderij mee als bedankje en hij is volgende week alweer vergeten. Dat slaat nergens op! Als dit het niveau van de soapschurken wordt…”

Waar zijn de échte soapschurken en soapbitches gebleven? Na het overlijden van Billy de Palma lijkt Meerdijk zijn scherpe randjes te hebben verloren. Het soapdorp kan wel weer een vaste slechterik gebruiken die de boel flink komt opschudden.

Lees hieronder verder.

Kernteam GTST: creative producers en schrijvers

Verhaaltechnisch rammelt het dus bij GTST. Wie zijn hier verantwoordelijk voor? De hoofdschuldigen zijn creative producer Idse Grotenhuis en de schrijvers in het kernteam, onder wie Pia Blanco, de dame die Erik de Vogel (Ludo Sanders) in 2017 naar verluidt uit GTST wilde schrijven. Deze mensen werken al jaren bij GTST, sommigen zelfs decennia.

Hoe kan een soap na 35 seizoenen relevant en fris blijven als deze mensen op hun plek blijven zitten?, vraagt FOK!’er PeterKelder zich af. ‘Het schrijfteam moet hoognodig eens een opfrisbeurt krijgen, waarbij het meubilair mag worden vervangen voor jonge, leergierige schrijftalenten die verder komen dan de zoveelste verhaallijn waarin iemand vreemdgaat of een maatschappelijk thema aansnijdt. Haal, zoals de Belgische soap Familie een jaar of negen geleden gedaan heeft, een hoofdschrijver binnen die niet of nauwelijks voor soap geschreven heeft om zo een frisse blik op het genre te creëren.’

In het verleden werkte GTST met een vaste hoofdschrijver, tot oktober 2023 was dat Susan Stam. In maart vroeg GTSTCourant aan Veerle van den Brink, destijds woordvoerder van RTL, wie Stams functie heeft overgenomen. “De structuur in het schrijversteam is veranderd. Het is niet zo dat er een andere hoofdschrijver is. Dit is dus meer een organisatorische verandering”, legde ze uit. Het is onduidelijk hoe de situatie binnen het team nu is.

Noa Jacobus is de ster van GTST

Ondanks alle kritiek waren er dit jaar gelukkig ook positieve ontwikkelingen in GTST. De verhaallijn rondom Nola’s ziekte maakt veel indruk. De 20-jarige Noa Jacobus is een ontzettend groot talent. GTST moet er echt álles aan doen om haar de komende jaren binnenboord te houden. Ook Jette van der Meij (70) bewijst met Laura’s parkinson-verhaallijn dat ze na 35 jaar nog steeds zware en emotionele scènes overtuigend kan spelen. De verhaallijn van Shanti, Rik en Richard zorgde dit jaar voor het echte soapgevoel, de comeback van Demi Verduyn is een goede zet en de 7000e aflevering zorgde voor een bijzondere Verduyn-surprise met de eenmalige terugkeer van Tamara Brinkman.

Lees hieronder verder.

De Bondgenoten serieuze concurrent GTST

Toch is bijsturing juist nu hard nodig, want de concurrentie zit niet stil. Vooral De Bondgenoten, elke werkdag van 19.30 tot 20.30 uur te zien bij SBS6, ontwikkelt zich steeds meer als een serieuze concurrent van GTST. De realityshow, die slim adverteert met de slogan ‘De soap met echte mensen’, kruipt richting de marktaandelen van GTST in de doelgroep 25 tot 54 jaar, de belangrijkste doelgroep voor commerciële zenders. Dat viel tv-kenner Tina Nijkamp in oktober al op. “De Bondgenoten is echt een hitje aan het worden op SBS6”, zegt ze in haar podcast Tina’s TV Update. “Het scoort ontzettend goed. Het is het best scorende programma (op dat tijdstip, red.) van in ieder geval de afgelopen tien jaar. (…) RTL 4 gaat met GTST ook wel best aardig, maar De Bondgenoten had GTST deze week bijna ingehaald in de commerciële doelgroep 25 tot 54 jaar.”

Ondertussen weet Met het mes op tafel, dat meerdere weken per jaar van maandag tot en met donderdag om 19.50 uur te zien is bij NPO 2, GTST in de brede doelgroep (6+) bijna altijd te overtreffen in kijkcijfers. Dit is op zich geen grote ramp, aangezien Met het mes op tafel in de commerciële doelgroep ontzettend laag scoort.

RTL zou er goed aan doen om deze signalen serieus te nemen en strategische keuzes te herzien, zoals het besluit om de zomercliffhanger al eind mei uit te zenden. Hierdoor is de soap een (te) lange tijd niet te zien. De kijker kan wel terecht bij De Bondgenoten, dat het hele jaar door te zien is. Ook blijft het onbevredigend dat de vrijdagaflevering van GTST na corona niet meer is teruggekeerd. RTL bespaart en beknibbelt te veel op de soap, waardoor de kijker steeds minder GTST te zien krijgt. Zelfs de 7000e aflevering mocht geen uur duren. Dit is allerminst jubileumwaardig.

Het jubileumseizoen begon met een ambitieuze belofte van creative producer Idse Grotenhuis: “Zelfs wie onder een steen leeft, zal komend jaar van GTST horen.” Die verwachtingen zijn dit jaar in ieder geval niet waargemaakt. Hopelijk brengt 2025 daar verandering in.

Met deze analyse wil GTSTCourant niet GTST afkraken, maar aandacht vragen voor verbeterpunten. De hoop is dat de makers én RTL kritisch blijven kijken naar de richting waarin de soap zich ontwikkelt, zodat GTST het vaste publiek blijft aanspreken en nieuwe kijkers kan blijven boeien.